پیاده‌روی اربعین چگونه شکل گرفت و چه عاملی باعث این حرکت گردید؟
پیاده‌روی اربعین معجزه‌ای بود که شکل گرفت و عنایت الهی باعث بروز این حرکت گردید. در زمانی هم این حماسه بزرگ اتفاق افتاد که دنیای اسلام به اینگونه نمایش اقتدار و قدرت نیاز داشت. مقام معظم رهبری فرمودند که مغناطیس امام حسین(ع) است که مردم را به سمت خود می‌کشد و این مغناطیس هم کار خودش را انجام می‌دهد و این خیل جمعیت از اقصی نقاط جهان مردم را به طرف خود می‌کشاند و آن عامل اساسی که در جریان اربعین به وجود آمده، عشقی است که این مغناطیس برای عاشقان ایجاد کرده است. اگرچه در مسیر برای زائران سختی‌هایی وجود دارد ولی با وجود این عشق مشکلات قابل تحمل می‌شوند. از سوی دیگر هم مردم خالصانه با ایجاد موکب‌هایی به زوار امام حسین(ع) خدمت می‌کنند و این خدمت‌گذاری را برای خود افتخار بزرگی می‌دانند که این موضوع برگرفته از اعتقاد عمیقی است که در وجود این افراد نهفته است و خدمت به زائر امام حسین(ع) را خدمت به خود امام حسین(ع) می‌دانند.

در ماه محرم روزهایی مانند تاسوعا، عاشورا و شام غریبان وجود دارد، چه نیازی است که اربعین اینقدر بزرگ و پررنگ باشد و چه چیزی در اربعین هست که در دیگر روزهای عزاداری نیست؟
تنها امام و معصومی که در اربعین برایش اقامه عزا می‌کنند امام حسین(ع) است و حتی در روایات معصومین آمده است که یکی از نشانه‌های مومن، زیارت اربعین است. اربعین با همه عظمتش، اقتدا به حرکت حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) است که با وجود سختی‌هایی که در اسارت دیده بودند، پیروزمندانه از اسارت بازگشتند و رسالت کربلا را تکمیل کردند. حضرت زینب(س) قدرت کربلا و قدرت عاشورا را به رخ  نظام سلطه‌ی آن زمان نشان داد.
امروز هم اربعین نمایشی از قدرت دنیای اسلام در مقابل سلطه است و این راه همان ادامه سیره حضرت زینب(س) و امام سجاد(ع) است که قدرت اسلام را به گوش دنیا برسانند و این ایجاد وحدتی برای امت اسلام است.

چرا یکی از نشانه‌های مومن، زیارت اربعین است؟
در زیارت اربعین مفاهیم زیادی وجود دارد مثلاً در جایی از این زیارت آمده است که خدایا حسین بن علی همه هستی‌اش را در راه تو داد تا راهی برای خروج از گمراهی و نادانی باشد پس اربعین همان تقویت معرفت انسان است و زیارت اربعین، زیارتی است که دو قطب را به هم نشان می‌دهد، یک قطب به نام حق خواهی و خداخواهی و قطب دیگر به نام ظلم و ستم که در طول تاریخ این دو قطب در مقابل هم وجود داشتند. زیارت اربعین یک زیارتی پر از معارف و قدرت دادن به انسان در مقابل ظلم است.

نهضت پیاده‌روی اربعین به یک نهضت فرهنگی -  اجتماعی بین‌المللی تبدیل شده است، چه ظرفیت‌هایی در اربعین نهفته است که به آن بُعد بین‌المللی می‌بخشد؟
اربعین یک حماسه و یک حرکت عظیم فراملی است و افراد مختلف از کشورهای مختلف در این پیاده‌روی شرکت می‌کنند و این دستاورد بسیار بزرگی است و ما می‌توانیم که بیشتر بر روی مسائل فرهنگی آن کار کنیم تا با کسانی که  به دنبال این هستند که اربعین را به انحراف بکشانند و اربعین را متحجرانه نشان دهند مقابله کنیم.
خیلی‌ها به دنبال این هستند که اربعین فقط در حد یک پیاده‌روی باشد و نمود سیاسی و نمود مبارزاتی نداشته باشد و این یک تفکر غلط است. در مقابل تفکری که برگرفته از عرق و اصل منابع دینی ماست این است که زیارت اربعین باید شکل سیاسی و اقتدار خود را نشان دهد و در مقابل ظلم‌ستیزی قیام کند و در زیارت اربعین برائت از دشمنان اهل‌بیت و دشمنان اسلام وجود دارد.
ما باید بدانیم که دشمن حسین بن علی و دشمن اسلام کیست؟ آنهایی هستند که می‌خواهند اسلام را کمرنگ کنند یا نابود کنند. نظام سلطه همین است، آمریکا و اسراییل به همراه آل سعود در رأس آن هستند و می‌خواهند  اسلام ناب و اسلام ظلم‌ستیز در عالم وجود نداشته باشد. ما با اربعین می‌خواهیم اسلام ناب را به دنیا معرفی کنیم، اسلامی که تحرک دارد، اسلامی که سرزنده است، اسلامی که شاداب است و ما باید این اسلام را به دنیا معرفی کنیم.

پیاده‌روی اربعین چه آثار تربیتی برای شخص زائر دارد؟
در اربعین بالاترین امنیت روحی برای انسان ایجاد می‌شود به عنوان مثال شخصی که دارای منصب است و وجاهت اجتماعی بالایی دارد کفش زائر امام حسین(ع) را واکس می‌زند که برگرفته از عمق اعتقادات فرد است و این اعتقاد برای فرد آرامش، شور و نشاط می‌آورد. در اربعین انسان به خودش برمی‌گردد و به برکت امام حسین(ع) ضعف‌های خودش را پیدا می‌کند.
زیارت بامعرفت یعنی اینکه انسان به درون خودش یک سفر بکند و آن ضعف‌های درون خودش را برطرف کند. در پیاده‌روی اربعین زائرانی وجود دارند که در طول مسیر با امام حسین(ع) عهد می‌بندند که طبق خواسته‌های امام زندگی کنند و این تحول بزرگی را در فرد زائر به وجود می‌آورد. خیلی از زائرین در طول مسیر پیاده‌روی ذکر می‌گویند یا گریه می‌کنند و بعضاً هم گریه توبه از گناه است. گریه با معرفت برای امام حسین(ع) صیقل دادن روح است، برخلاف گریه‌های دیگر که ممکن است برای انسان عقده بیاورد.

گاهاً در بین مسیر پیاده روی زوار موکب‌هایی را بر پا کرده‌اند با عناوینی مثل موکب نایب یا موکب نماینده امام زمان(عج) و حتی موکب امام زمان(عج)، چه توصیه‌ای برای زائرین دارید که به طرف این انحرافات کشیده نشوند؟
طبق روایات و اسنادی که در معارف دینی داریم کسانی که خود را نایب امام یا باب‌المهدی معرفی می‌کند دروغگو هستند و نباید به آنها توجه کنیم ما باید به صحبت‌های علما و بزرگان دین گوش کنیم تا به انحرافات کشیده نشویم. کسانی به دنبال این هستند که پیاده‌روی اربعین را متحجرانه جلوه دهند و مردم باید از دام‌هایی که بر سر راه آنها پهن کرده‌اند دوری کنند. ما باید دنباله‌رو مراجع راستین باشیم که به دنبال اسلام ناب هستند و توجه بیشتری به ولی فقیه داشته باشیم که به کجا اشاره می‌کنند. اگر می‌خواهیم که در مسیر درست حرکت کنیم باید در مسیر ولی امر مسلمین قرار بگیریم و راه غیر از این به گمراهی می‌رود.

چه پیشنهادی برای تداوم و بالندگی اجتماع اربعین دارید؟
البته حرکت اربعین تدوام دارد و مغناطیس امام حسین(ع) مردم را به طرف خود خواهد کشید ولی برای اینکه بهترین استفاده را از اربعین داشته باشیم باید برنامه‌های فرهنگی را بیشتر کنیم. در بحث تربیتی اربعین باید برنامه‌ریزی‌های جامعی داشته باشیم که بزرگان ما در این جهت اشاراتی در بهبود بخشیدن به این راهپیمایی دارند که إن‌شاءالله هر ساله یک نمایش قدرتی را در دنیا داشته باشیم.

مصاحبه و انتشار: فردین حسینی