تکلیف آموزش و پرورش در لایحه بودجه
دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی طی گزارشی به بررسی بودجه آموزش و پرورش در لایحه بودجه ۱۴۰۱ کل کشور پرداخت.
به گزارش فریاد، به نقل از مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، این مرکز طی گزارشی به بررسی بودجه آموزش و پرورش در لایحه بودجه سال آینده پرداخت.
در این گزارش بیان شده: اعتبارات آموزش و پرورش در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ با احتساب اعتبارات ردیف‌های متفرقه با افزایش۴۸.۱۳ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۰ به مبلغ ۱۷۵ هزار میلیارد تومان رسیده است. به تبع این رشد، سهم اعتبارات آموزش و پرورش از مصارف بودجه عمومی دولت ۱۱.۶۵ درصد است. این عدد در سال گذشته ۸.۶۱ درصد بوده است. از مبلغ افزایش یافته ۲۵ هزار میلیارد تومان مربوط به اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان و ۱۶ هزار میلیارد تومان مربوط به پاداش پایان خدمت بازنشستگان است. جمع اعتبارات امور آموزش و پژوهش نیز در سال ۱۴۰۱ برابر با ۱۹۳ هزار میلیارد تومان است که نسبت به سال ۱۴۰۰ مجموعاً ۲۷ هزار میلیارد تومان، معادل ۱۷ درصد، افزایش داشته است.
در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده: در لایحه بودجه ۱۴۰۱ با کاهش چشمگیر بودجه برخی از اعتبارات برنامه‌های کیفیت بخشی مواجه هستیم. برای مثال می‌توان به افت ۴۲ درصدی برنامه «توسعه و ارتقای تربیت‌بدنی، ورزش و سلامت دانش‌آموزان» و کاهش ۶۴ درصدی اعتبار «برنامه پرورشی، امور تربیتی، توانمندسازی و غنی‌سازی اوقات فراغت و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان» اشاره کرد. همچنین در لایحه بودجه اعتبارات مربوط به دو برنامه توانبخشی و آموزش حرفه‌ای دانش آموزان با نیازهای ویژه حذف شده است.
در بخش دیگری از این گزارش ذکر شده: از دیگر ایرادات و اشکالات لایحه بودجه ۱۴۰۱ می‌توان به تشتت در برنامه پژوهش‌های علمی، کاربردی، فناوری و فن آفرینی اشاره کرد. در حال حاضر ذیل آموزش وپرورش ۱۰ دستگاه اعتبار برنامه پژوهش‌های علمی، کاربردی، فناوری و فن آفرینی گرفته‌اند. در حالی که برخی از این دستگاه‌ها کاملاً اجرایی بوده و فعالیت پژوهشی ندارند و توان تخصصی پژوهشی آموزش وپرورش در دو نهاد تخصصی پژوهشی با عنوان «سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی» و «پژوهشگاه مطالعات آموزش وپرورش» متمرکز شده است.
در این گزارش تصریح شده: سطحی‌نگری در اجرای سند تحول بنیادین از مسیر برنامه‌های بودجه، افزایش نامتعارف اعتبارات عمرانی آموزش و پرورش از محل فروش و اجاره اماکن آموزشی، کاهش سهم واریزی دولت به صندوق ذخیره فرهنگیان و از سویی رشد ۷۰ درصدی درآمدهای اختصاصی دانشگاه فرهنگیان از محل کسر ۴۵ درصدی از حقوق و مزایای دانشجو معلمان برخلاف سال گذشته که به ۲۰ درصد کاهش یافته بود، از ایرادات لایحه بودجه ۱۴۰۱ است.
در این گزارش با بیان این نکته که هرچند تغییرات لایحه بودجه ۱۴۰۱ موجب ابهام و عدم شفافیت در برنامه‌های عملیاتی شده و به علت در اختیار نداشتن اطلاعات مربوط به مقدار جامعه هدف در هر برنامه و دستگاه، به هیچ وجه نمی‌توان علت افزایش و کاهش اعتبارات دستگاه‌ها را رصد و رهگیری کرد، درخصوص اصلاحات لایحه بودجه پیشنهادهایی ارائه شده است.
در تشریح پیشنهاد آمده: اختصاص بخشی از اعتبارات مربوط به قیر رایگان موضوع بند «ز» تبصره «۱» می‌تواند به رفع نیازمندی‌های آموزش و پرورش کمک نماید. از آنجایی که سهم هریک از دستگاه‌های ذیل بند «ز» تبصره «۱» مشخص نشده است این امر می‌تواند در تخصیص اعتبارات مذکور، دستگاه‌های مذکور را دچار مشکل نماید. بنابراین پیشنهاد می‌شود به روال قانون بودجه سال ۱۴۰۰، سهم هریک از دستگاه‌های مذکور مشخص شود.
در ادامه پیشنهادات آمده: به جهت ایجاد انگیزه در مدارس برای جمع آوری کتب درسی مستعمل، دفترچه و مجلات مصرفی در پایان هر سال تحصیلی موضوع تبصره «۹» بند «د» پیشنهاد می‌شود معادل ۱۰۰ درصد منابع حاصله پس از مبادله موافقت‌نامه با سازمان برنامه و بودجه کشور جهت پرداخت سرانه مدارس مربوطه به حساب آنها واریز شود.
در ادامه این گزارش ذکر شده: در ردیف متفرقه شماره ۵۳ـ۵۳۰۰۰۰ بخش مصارف با عنوان «وزارت آموزش و پرورش توسعه عدالت آموزشی، نوسازی و مقاوم‌سازی و خرید تجهیزات برای مدارس روستایی ـ موضوع وصول مالیات بنگاه‌های اقتصادی زیرمجموعه نیروهای مسلح و ستاد اجرایی فرمان امام(ره) ـ ماده (۷۸) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)»، منابع درآمدی مذکور به عدد ۶.۶۶۰ میلیارد ریال کاهش یافته و روشن نیست که مابقی اعتبارات درآمدی که در کل ۸.۴۸۴ میلیارد ریال است، در چه ردیف مصرفی قرار گرفته است.
در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس بیان شده: بنابر آنچه از بند «ی» تبصره «۹» برمی‌آید معلمان می‌توانند تا سن ۶۵ سالگی ادامه خدمت نمایند، اما آنچه دستگاه را مکلف به بازنشسته کردن آنها می‌نماید این است که سنوات خدمتی آنها به ۳۵ سالگی می‌رسد. بنابراین تمرکز بند مذکور بر سن معلمان عملاً مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه باید به مؤلفه سنوات خدمت نیز اشاره شود. از این رو پیشنهاد می‌شود عبارت «بدون در نظر گرفتن سنوات خدمت» قبل از عبارت «تا سن ۶۵ سالگی» و همچنین عبارت «شاغل در مدرسه» بعد از واژه «معلمان» قرار گیرد.
در ادامه این گزارش ذکر شده: در بند «ج» تبصره «۱۱» فضاهای آموزشی، تربیتی و ورزشی وزارت آموزش وپرورش نیز به عنوان مصادیق اعطای زمین از سوی وزارت راه و شهرسازی برای طرحهای مسکن مهر، مسکن ملی و طرحهای بازآفرینی شهری در مناطق کم برخوردار قرار گیرد.
همچنین در این گزارش تصریح شده: با توجه به تشکیل سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک پیشنهاد می‌شود همه ردیف‌های بودجه‌ای مرتبط با تعلیم و تربیت کودک ذیل این سازمان تجمیع شود، بر این اساس بایستی ردیف‌های بودجه‌ای ذیل ستاد وزارت آموزش وپرورش و نهاد ریاست جمهوری جمعاً به مبلغ ۴۲ میلیارد تومان در این سازمان با ردیف ۱۲۷۵۹۷ تجمیع شوند.
در این گزارش تاکید شده: با وجود ماده (۲۰) قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی مبنی بر اخذ سالیانه معادل چهار درصد (%۴) از شهریه دریافتی توسط مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی برای مناطق محروم و کم برخوردار، ردیف درآمدی برای آن در نظر گرفته نشده است که پیشنهاد می شود یک ردیف درآمدی ذیل سازمان مدارس غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی ایجاد و منابع حاصل از آن صرف کیفیت بخشی به آموزش وپرورش غیردولتی مناطق محروم و کم برخوردار شود.
متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.
در این گزارش بیان شده: اعتبارات آموزش و پرورش در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ با احتساب اعتبارات ردیف‌های متفرقه با افزایش۴۸.۱۳ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۰ به مبلغ ۱۷۵ هزار میلیارد تومان رسیده است. به تبع این رشد، سهم اعتبارات آموزش و پرورش از مصارف بودجه عمومی دولت ۱۱.۶۵ درصد است. این عدد در سال گذشته ۸.۶۱ درصد بوده است. از مبلغ افزایش یافته ۲۵ هزار میلیارد تومان مربوط به اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان و ۱۶ هزار میلیارد تومان مربوط به پاداش پایان خدمت بازنشستگان است. جمع اعتبارات امور آموزش و پژوهش نیز در سال ۱۴۰۱ برابر با ۱۹۳ هزار میلیارد تومان است که نسبت به سال ۱۴۰۰ مجموعاً ۲۷ هزار میلیارد تومان، معادل ۱۷ درصد، افزایش داشته است.
در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس آمده: در لایحه بودجه ۱۴۰۱ با کاهش چشمگیر بودجه برخی از اعتبارات برنامه‌های کیفیت بخشی مواجه هستیم. برای مثال می‌توان به افت ۴۲ درصدی برنامه «توسعه و ارتقای تربیت‌بدنی، ورزش و سلامت دانش‌آموزان» و کاهش ۶۴ درصدی اعتبار «برنامه پرورشی، امور تربیتی، توانمندسازی و غنی‌سازی اوقات فراغت و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی دانش آموزان» اشاره کرد. همچنین در لایحه بودجه اعتبارات مربوط به دو برنامه توانبخشی و آموزش حرفه‌ای دانش آموزان با نیازهای ویژه حذف شده است.
در بخش دیگری از این گزارش ذکر شده: از دیگر ایرادات و اشکالات لایحه بودجه ۱۴۰۱ می‌توان به تشتت در برنامه پژوهش‌های علمی، کاربردی، فناوری و فن آفرینی اشاره کرد. در حال حاضر ذیل آموزش وپرورش ۱۰ دستگاه اعتبار برنامه پژوهش‌های علمی، کاربردی، فناوری و فن آفرینی گرفته‌اند. در حالی که برخی از این دستگاه‌ها کاملاً اجرایی بوده و فعالیت پژوهشی ندارند و توان تخصصی پژوهشی آموزش وپرورش در دو نهاد تخصصی پژوهشی با عنوان «سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی» و «پژوهشگاه مطالعات آموزش وپرورش» متمرکز شده است.
در این گزارش تصریح شده: سطحی‌نگری در اجرای سند تحول بنیادین از مسیر برنامه‌های بودجه، افزایش نامتعارف اعتبارات عمرانی آموزش و پرورش از محل فروش و اجاره اماکن آموزشی، کاهش سهم واریزی دولت به صندوق ذخیره فرهنگیان و از سویی رشد ۷۰ درصدی درآمدهای اختصاصی دانشگاه فرهنگیان از محل کسر ۴۵ درصدی از حقوق و مزایای دانشجو معلمان برخلاف سال گذشته که به ۲۰ درصد کاهش یافته بود، از ایرادات لایحه بودجه ۱۴۰۱ است.
در این گزارش با بیان این نکته که هرچند تغییرات لایحه بودجه ۱۴۰۱ موجب ابهام و عدم شفافیت در برنامه‌های عملیاتی شده و به علت در اختیار نداشتن اطلاعات مربوط به مقدار جامعه هدف در هر برنامه و دستگاه، به هیچ وجه نمی‌توان علت افزایش و کاهش اعتبارات دستگاه‌ها را رصد و رهگیری کرد، درخصوص اصلاحات لایحه بودجه پیشنهادهایی ارائه شده است.
در تشریح پیشنهاد آمده: اختصاص بخشی از اعتبارات مربوط به قیر رایگان موضوع بند «ز» تبصره «۱» می‌تواند به رفع نیازمندی‌های آموزش و پرورش کمک نماید. از آنجایی که سهم هریک از دستگاه‌های ذیل بند «ز» تبصره «۱» مشخص نشده است این امر می‌تواند در تخصیص اعتبارات مذکور، دستگاه‌های مذکور را دچار مشکل نماید. بنابراین پیشنهاد می‌شود به روال قانون بودجه سال ۱۴۰۰، سهم هریک از دستگاه‌های مذکور مشخص شود.
در ادامه پیشنهادات آمده: به جهت ایجاد انگیزه در مدارس برای جمع آوری کتب درسی مستعمل، دفترچه و مجلات مصرفی در پایان هر سال تحصیلی موضوع تبصره «۹» بند «د» پیشنهاد می‌شود معادل ۱۰۰ درصد منابع حاصله پس از مبادله موافقت‌نامه با سازمان برنامه و بودجه کشور جهت پرداخت سرانه مدارس مربوطه به حساب آنها واریز شود.
در ادامه این گزارش ذکر شده: در ردیف متفرقه شماره ۵۳ـ۵۳۰۰۰۰ بخش مصارف با عنوان «وزارت آموزش و پرورش توسعه عدالت آموزشی، نوسازی و مقاوم‌سازی و خرید تجهیزات برای مدارس روستایی ـ موضوع وصول مالیات بنگاه‌های اقتصادی زیرمجموعه نیروهای مسلح و ستاد اجرایی فرمان امام(ره) ـ ماده (۷۸) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)»، منابع درآمدی مذکور به عدد ۶.۶۶۰ میلیارد ریال کاهش یافته و روشن نیست که مابقی اعتبارات درآمدی که در کل ۸.۴۸۴ میلیارد ریال است، در چه ردیف مصرفی قرار گرفته است.
در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس بیان شده: بنابر آنچه از بند «ی» تبصره «۹» برمی‌آید معلمان می‌توانند تا سن ۶۵ سالگی ادامه خدمت نمایند، اما آنچه دستگاه را مکلف به بازنشسته کردن آنها می‌نماید این است که سنوات خدمتی آنها به ۳۵ سالگی می‌رسد. بنابراین تمرکز بند مذکور بر سن معلمان عملاً مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه باید به مؤلفه سنوات خدمت نیز اشاره شود. از این رو پیشنهاد می‌شود عبارت «بدون در نظر گرفتن سنوات خدمت» قبل از عبارت «تا سن ۶۵ سالگی» و همچنین عبارت «شاغل در مدرسه» بعد از واژه «معلمان» قرار گیرد.
در ادامه این گزارش ذکر شده: در بند «ج» تبصره «۱۱» فضاهای آموزشی، تربیتی و ورزشی وزارت آموزش وپرورش نیز به عنوان مصادیق اعطای زمین از سوی وزارت راه و شهرسازی برای طرحهای مسکن مهر، مسکن ملی و طرحهای بازآفرینی شهری در مناطق کم برخوردار قرار گیرد.
همچنین در این گزارش تصریح شده: با توجه به تشکیل سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک پیشنهاد می‌شود همه ردیف‌های بودجه‌ای مرتبط با تعلیم و تربیت کودک ذیل این سازمان تجمیع شود، بر این اساس بایستی ردیف‌های بودجه‌ای ذیل ستاد وزارت آموزش وپرورش و نهاد ریاست جمهوری جمعاً به مبلغ ۴۲ میلیارد تومان در این سازمان با ردیف ۱۲۷۵۹۷ تجمیع شوند.
در این گزارش تاکید شده: با وجود ماده (۲۰) قانون تأسیس و اداره مدارس و مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی مبنی بر اخذ سالیانه معادل چهار درصد (%۴) از شهریه دریافتی توسط مراکز آموزشی و پرورشی غیردولتی برای مناطق محروم و کم برخوردار، ردیف درآمدی برای آن در نظر گرفته نشده است که پیشنهاد می شود یک ردیف درآمدی ذیل سازمان مدارس غیردولتی و توسعه مشارکت های مردمی ایجاد و منابع حاصل از آن صرف کیفیت بخشی به آموزش وپرورش غیردولتی مناطق محروم و کم برخوردار شود.
متن کامل این گزارش را اینجا بخوانید.
